Và rồi, ước mơ lớn nhất của người dân Xuân Vân – đưa bưởi Soi Hà, hồng không hạt, và rượu chín chum ra khỏi lũy tre làng, chinh phục những thị trường khó tính trên thế giới – đã dần trở thành hiện thực
Khi những tia nắng chiều buông nhẹ trên những mái nhà ngói đỏ, nhuộm vàng cả triền đồi, chúng ta hãy cùng nhau tản bộ về Xuân Vân, Tuyên Quang, nơi không chỉ có những gốc bưởi Soi Hà xanh tốt mà còn ẩn chứa hương vị ngọt ngào của hồng không hạt và men say nồng của rượu chín chum. Đây là bản tình ca về khát vọng, sự kiên cường và tình người, tình đất của một vùng quê Bắc Bộ đang từng ngày vươn mình.
Đến Xuân Vân vào những ngày này, không khí dịu mát và thoang thoảng mùi hương bưởi như vương vấn khắp nẻo đường, dừng chân bên những vườn bưởi bạt ngàn, ta dễ dàng bắt gặp những trái bưởi Soi Hà căng tròn, vỏ mỏng mịn màng, ẩn chứa bên trong là những tép bưởi mầu vàng mọng nước săn chắc. Khi khẽ bóc lớp vỏ vàng óng, một làn hương thanh thoát ùa ra, rồi khi nếm thử, vị ngọt thanh mát tan chảy nơi đầu lưỡi tạo nên dư vị khó quên. Có lẽ, chính cái nắng, cái gió đặc trưng của vùng đất Soi Hà, cùng sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm lý tưởng, và nguồn nước phù sa từ dòng sông Gâm, sông Lô hiền hòa đã chắt chiu, bồi đắp nên chất lượng tuyệt hảo ấy. Bưởi Soi Hà không chỉ ngon mà còn chứa đựng bao giá trị dinh dưỡng, trở thành thứ quà quê quý giá mà ai cũng muốn được thưởng thức.
Bưởi Soi Hà – Xuân Vân. Nguồn hình: Internet
Ngoài bưởi Soi Hà, Xuân Vân còn tự hào với hai đặc sản nức tiếng khác đó là trái hồng không hạt và rượu chín chum. Những cây hồng không hạt ở Xuân Vân, mỗi khi vào mùa, lại đỏ rực cả một góc trời, từng quả hồng căng mọng, vỏ vàng óng ánh, khi cắn vào thì giòn tan, ngọt lịm mà không hề có hạt. Đây là giống hồng quý hiếm, được người dân chăm chút từng li từng tí, từ khâu ươm trồng đến thu hoạch, để giữ trọn vẹn hương vị tự nhiên, tinh túy của đất trời.
Hồng không hạt mùa quả chín xã Xuân Vân, nguồn ảnh: Internet
Nhưng câu chuyện về sự vươn mình của Xuân Vân không dừng lại ở bưởi và hồng mà ở thôn Soi Đát, xã Xuân Vân, một sản phẩm đặc biệt khác đang từng bước hiện thực hóa giấc mơ xuất khẩu đó là rượu chín chum. Không chỉ là một thức uống, rượu chín chum là kết tinh của truyền thống ủ rượu lâu đời, kết hợp với công nghệ sản xuất hiện đại và tư duy phát triển bền vững.
Điểm đặc biệt của rượu chín chum chính là hương vị độc đáo, êm dịu, nồng nàn nhưng không gắt, được ủ trong những chum sành truyền thống, chôn dưới lòng đất theo phương pháp cổ truyền. Mỗi giọt rượu là sự chắt chiu của thời gian, của tinh hoa gạo nếp địa phương và nguồn nước trong lành từ núi rừng Tuyên Quang. Thế nhưng, điều khiến rượu chín chum thực sự nổi bật chính là tầm nhìn xa của những người làm rượu tại Soi Đát. Họ đã mạnh dạn đầu tư vào dây chuyền sản xuất tuần hoàn, hướng tới mô hình sản xuất xanh.
Từ việc sử dụng năng lượng tái tạo, xử lý chất thải hiệu quả, cho đến việc tối ưu hóa quy trình để giảm thiểu tác động đến môi trường, tất cả đều nhằm mục tiêu tạo ra một sản phẩm chất lượng cao, đồng thời bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. Mục tiêu của họ không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước mà còn hiện thực hóa xuất khẩu rượu chín chum đến hơn 20 quốc gia trên thế giới. Để rồi, rượu chín chum, cái tên thôi đã gợi lên sự mộc mạc, gần gũi, đó là thức uống của những cuộc sum vầy, của những buổi chiều se lạnh quây quần bên bếp lửa, nơi những câu chuyện đời, chuyện nghề được sẻ chia.
Quang cảnh cơ sở sản xuất rượu chín chum thôn Soi Đát nhìn từ trên cao. Nguồn ảnh: Internet.
Với người dân Xuân Vân, những cây bưởi, hồng hay những chum rượu không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là niềm tự hào, là máu thịt của cuộc sống. Nhớ những năm tháng khó khăn, khi cái nghèo còn đeo bám, những người nông dân chân lấm tay bùn đã không quản ngại nắng mưa, đổ mồ hôi, công sức để chăm sóc từng gốc cây, từng vò rượu. Từ việc chọn lựa những cây giống khỏe mạnh, ươm mầm non tơ, đến việc tỉ mẩn bón phân, tưới nước, hay thức đêm phòng trừ sâu bệnh, mọi công đoạn đều được thực hiện với tất cả sự cẩn trọng và yêu thương, như thể đang chăm sóc chính những đứa con của mình.
Để gìn giữ và phát triển những giống cây, sản phẩm quý này, người dân Xuân Vân đã cùng nhau tạo nên một cộng đồng gắn kết. Họ không chỉ đơn thuần trồng trọt mà còn chung tay bảo tồn, nâng tầm chất lượng. Các tổ hợp tác, hợp tác xã được thành lập, nơi bà con nông dân chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến theo chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Từng cành chiết bưởi, từng cây hồng giống đều được tuyển chọn kỹ lưỡng từ những cây đầu dòng đã khẳng định chất lượng qua bao năm, đảm bảo hương vị và đặc tính di truyền không bị mai một. Phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học được ưu tiên sử dụng, không chỉ mang lại trái cây sạch, an toàn mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn sự trong lành cho mảnh đất này. Quy trình ủ rượu cũng được duy trì nghiêm ngặt theo phương pháp truyền thống, đảm bảo chất lượng và hương vị đặc trưng.
Hành trình đưa đặc sản Xuân Vân vươn tầm không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Đã có những năm thời tiết khắc nghiệt, sâu bệnh hoành hành, khiến bao công sức tưởng chừng đổ sông đổ bể. Nhưng chính trong những khó khăn ấy, tinh thần kiên cường của người dân Xuân Vân lại được hun đúc. Họ không lùi bước, mà cùng nhau tìm tòi, học hỏi kỹ thuật mới, và quan trọng hơn, không bao giờ từ bỏ ước mơ về một tương lai tươi sáng hơn.
Và rồi, ước mơ lớn nhất của người dân Xuân Vân – đưa bưởi Soi Hà, hồng không hạt, và rượu chín chum ra khỏi lũy tre làng, chinh phục những thị trường khó tính trên thế giới đã dần trở thành hiện thực. Một cột mốc đáng nhớ đã được ghi dấu vào năm 2024 những trái bưởi Soi Hà đầu tiên đã chính thức được xuất khẩu sang thị trường Anh quốc. Đây không chỉ là thành quả của riêng người nông dân, mà còn là minh chứng cho sự chung tay vào cuộc của các cấp ủy chính quyền và các ban, ngành địa phương. Từ việc hỗ trợ bà con về quy trình sản xuất đạt chuẩn, cấp mã vùng trồng để đáp ứng yêu cầu khắt khe của quốc tế, đến việc chủ động kết nối với các đối tác xuất khẩu, tất cả đều được thực hiện một cách đồng bộ và quyết liệt.
Hình ảnh cán bộ xã, cùng bà con nông dân dầm mưa dãi nắng trên những vườn bưởi, hay những buổi họp bàn xuyên đêm để tìm giải pháp, đã trở nên quen thuộc. Chính sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của chính quyền đã tiếp thêm động lực, tạo ra một làn gió mới, mở ra những cơ hội chưa từng có cho đặc sản Xuân Vân.
Lãnh đạo xã Xuân Vân thăm và động viên nông dân trồng bưởi. Ảnh: Ngọc Ánh
Anh Triệu Văn Tuyển giám đốc hợp tác xã nông lâm nghiệp Xuân Vân nhiều năm gắn bó với cây bưởi, cây hồng, anh cùng bà con nông dân học hỏi cách ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm minh bạch, và chủ động tìm kiếm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp xuất khẩu lớn. “Chúng tôi muốn bưởi Soi Hà, hồng không hạt và rượu chín chum không chỉ là những sản phẩm nông nghiệp, mà còn là câu chuyện về tình yêu đất, tình yêu người Việt Nam, là niềm tự hào của quê hương Tuyên Quang trên bản đồ thế giới”, anh Tuyển chia sẻ với ánh mắt đầy hy vọng.
Giờ đây, dưới ánh hoàng hôn bảng lảng, nhìn những vườn bưởi, những rẫy hồng xanh mướt trải dài, và những chum rượu thơm lừng, ta không chỉ thấy những sản vật trĩu nặng mà còn cảm nhận được sức sống mãnh liệt của một vùng đất đang chuyển mình. Bưởi Soi Hà, hồng không hạt và rượu chín chum không chỉ là những đặc sản, mà còn là biểu tượng của tinh thần vượt khó, của ý chí vươn lên của người dân Xuân Vân. Với chất lượng vượt trội, cùng sự đồng lòng của người nông dân và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, những sản vật mang theo hương vị của đất, của tình người, và của những ước mơ đang bay xa, hứa hẹn một tương lai tươi sáng, không chỉ cho nông sản Xuân Vân mà còn cho cả nền nông nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế.
Hoa Việt
